Korruption

Vo Korrupzioon (vo latiin. corruptio ‚Verdorbehäit, Bestächligkäit‘) im juristische Sinn reedet mä, wenn öbber ä Verdrauensstellig in ere Funkzioon in dr Verwaltig, dr Justiz, dr Wirtschaft, dr Politik oder au in nitwirtschaftlige Veräinigunge oder Organisazioone (zum Bischbil Stifdige) dr missbrucht, zum für sich oder öbber andersch ä materielle oder immaterielle Vordäil z bechoo, won er vo Rächt us kä Aaspruch druf het. Si bezäichnet Bestächligkeit und Bestächig, s Usnütze vo Vordäil und öbberem s Usnütze vo Vordäil duureloo.

Dr Politikwüsseschaftler Harold Dwight Lasswell het d Korrupzioon as e zerstöörerische Akt beschriibe, wo s allgemäine Inträsse zu Gunste vom ene spezielle Vordäil duet verletze.^[1]

Dr IWF schetzt, ass uf dr ganze Wält dur Korrupzioon 1,3 bis 1,75 Billione Öiro veroore gienge. Das verchliineret s globale Wirtschaftswaggsdum um öbbe zwäi Brozänt.^[2]

Wil Korrupzioon sich vor allem in Süsteem rentiert, wo s nume (relatiiv) weenig Korrupzioon git, isch si au in Rächtsstaate verbräitet. Si wird dur rächtligi Maassnaame wie d Dokumentierig vo Dransakzioone iigschränggt. Vilmol chunnt aber Korrupzioon nume an s Liecht, wenn e Person, vilmol under eme bedütende persöönlige Risiko, sä ufdeggt. Drbii chunnt die zwäidütigi Haltig vo de Obrikäite dr Korrupzioon gegenüber zum Vorschiin, wo brivaati Inträsse vo korrupte Instiduzioone und Indiwidue em öffentlige Wool vorzien und sonige Whistleblower Stroofe aadroe oder si in iirer Usenandersetzig mit korrupte Instiduzioone eläi lön.

1. ↑ Arnold A. Rogow; Harold Dwight Lasswell: Power Corruption and Rectitude. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall 1963, S. 132–133. Wörtlig: „A corrupt act violates responsibility toward at least one system of public or civic order and is in fact incompatible with (destructive of) any such system. A system of public or civic order exalts common interest over special interest; violations of the common interesst for special advantage are corrupt“.
2. ↑ "Was Korruption und Geldwäsche die Welt kosten" in Süddeutsche Zeitung vom 12. Mai 2016.